บันทึกการเรียนครั้งที่ 1

บันทึกการเรียนครั้งที่ 1 

วันพุธ ที่ 11 มกราคม 2560

เวลา 08:30 - 12:30 น.

เนื้อหาที่เรียน

เด็กที่มีความต้องการพิเศษ (Children with special needs )

เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ( Early Childhood with special needs )

ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

1. ทางการแพทย์ มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า “เด็กพิการ”

หมายถึง
  เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสีย สมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ 

2. ทางการศึกษา
ให้ความหมายเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่าหมายถึง

  เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล 

สรุปได้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษหมายถึง

•เด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ และการสอนตามปกติ

•มีสาเหตุจากสภาพความ บกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์

•จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือการบำบัด และฟื้นฟู

•จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะและความต้องการของเด็กแต่ละบุคล

พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

พัฒนาการ

•การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆรวมทั้งตัวบุคคล

•ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

•เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน

•พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน

•พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยก็ได้

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

•ปัจจัยทางด้านชีวภาพ 

•ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด     

•ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด      

•ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด 

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. พันธุกรรม

•  เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะ

ไม่นานหลังเกิด  มักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย 

2. โรคของระบบประสาท

• เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย 

•ที่พบบ่อยคืออาการชัก 

3. การติดเชื้อ 

•การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก

•นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้

บ้าง

4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม

• โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ

5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด

•การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

6. สารเคมี

•ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด

•มีอากาศซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุดๆ

•ภาวะตับเป็นพิษ

•ระดับสติปัญญาต่ำ

แอลกอฮอล์

•น้ำหนักแรกเกิดน้อย

•มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก

•พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง

•เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์

Fetal alcohol syndrome, FAS

•ช่องตาสั้น  

•ร่องริมฝีปากบนเรียบ

•ริมฝีปากบนยาวและบาง  

•หนังคลุมหัวตามาก

•จมูกแบน 

•ปลายจมูกเชิดขึ้น

นิโคติน

•น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์

•เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก

•สติปัญญาบกพร่อง

•สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้านการเข้าสังคม

7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมรวมทั้งการขาดสารอาหาร

อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

•มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน

•ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วงอายุที่ควรจะหายไป 

แนวทางการวินิจฉัยเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. การซักประวัติ

•โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม

•การเจ็บป่วยในครอบครัว

•ประวัติฝากครรภ์ 

•ประวัติเกี่ยวกับการคลอด      

•พัฒนาการที่ผ่านมา     

•การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง   ปัญหาพฤติกรรม 

 ประวัติอื่นๆ

เมื่อซักประวัติแล้วจะสามารถบอกได้ว่า

•ลักษณะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่ หรือถดถอย

•เด็กมีระดับพัฒนาการช้าหรือไม่ อย่างไร อยู่ในระดับไหน

•มีข้อบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่

•สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร

•ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร

2. การตรวจร่างกาย

•ตรวจร่างกายทั่วๆไปและการเจริญเติบโต

•ภาวะตับม้ามโต 

•ผิวหนัง

•ระบบประสาทและวัดรอบศีรษะด้วยเสมอ

•ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (child abuse)

•ระบบการมองเห็นและการได้ยิน

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

4.การประเมินพัฒนาการ

การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ

•แบบทดสอบ Denver II

•Gesell Drawing Test 

•แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล

ภาคผนวก

เรียนเข้าสู่เนื้อหา

แจกดอกสารประกอบการเรียน

อธิบายขั้นตอนการเรียน

สนทนาเข้าสู้บทเรียน

แบบทดสอบ

การนำไปประยุกต์ใช้

-สามารถใช้ในการสังเกตเด็ก

-การเจอในชีวิตประจำวัน

ประเมิน

ประเมินตนเอง

-ตั้งใจเรียน ตั้งใจฟัง ในเวลาเรียนมีง่วงนิดหน่อย และตั้งใจจดบันทึกตามสิ่งที่อาจารย์ยกตัวอย่างให้ฟัง

ประเมินเพื่อน

-เพื่อนตั้งใจเรียน ตั้งใจฟัง และมีจดบันทึก และโต้ตอบกับอาจารย์ได้เก่ง

ประเมินอาจารย์

-อาจารย์เตรียมเนื้อหามาสอนได้เข้าใจง่ายมากขึ้น และอธิบายให้สั้นลงแบบเข้าใจง่าย